Sfuei Mensîl Furlan Indipendent
Archivi de Patrie

Il Maritain triestin al vâl plui dal Menocchio furlan

............

Metêt dongje chestis dôs gnovis. L’istitût Jacques Maritain di Triest al à cjapât de Regjon 145mil euros tal 2009, 110mil tal 2010, compagn tal 2011 e tal 2012, 55mil tal 2013 pes sôs ativitâts. Ce fasial di tant impuartant? Cunvignis e seminaris su la pâs, i dirits umans in Europe e vie indenant. Ma soredut, cheste la seconde gnove, al è colegât ae Associazion 360, une fondazion di Enrico Letta. Il segretari di 360 al è il senatôr triestin dal Pd Francesco Russo, che al è ancje il fondadôr dal Maritain triestin.
A fasin in dut 538mil euros in 5 agns par un “organisim culturâl ricognossût di interès regjonâl”.
Ma ce colpe àno alore il circul Menocchio o l’Ent teatrâl furlan, o lis fameis che a vuelin fa studiâ il furlan a scuele se no dome chê di no vê cualchi sant in paradis, scusait, in parlament, se si viodin cui finanziaments a zero.
Cualchidun al è simpri pront a ribaltâ la cuistion: «ma dute la culture – a disin – e je impuartante» Cui dîs di no, ma àn di spiegâmi parcè che chê furlane e je simpri di serie B.
Ma soredut a àn di sclarî a ducj che pe Regjon e ven prime une setemane di “Antropologjie Aplicade”, naturalmentri a Triest, che no un lavôr di agns in Val Ciline o ator pes salis teatrâls dai paîs furlans o tes aulis des nestris scuelis. ❚
✒ L’om di Buri

A torzeon pal Friûl / “Der Voschank”, il spetacul des mascaris sauranis

Sara Traunero
La tradizion dal “Kheirar” e dal “Rölar” e cjape dentri dut il paîs Mascaris bielis e mascaris brutis, cun musis intaiadis intal len e cu lis liniis plui diferentis, a son lis protagonistis assoludis di une ricorence tant curiose che antighe: al è il Carnevâl di Sauris, intal dialet sauran locâl cognossût ancje tant che “Der Voschank”.L’aspiet […] lei di plui +

A torzeon pal Friûl / La maravee di scuvierzi il Carnevâl rosean

Diego Navarria
Cuatri amîs inmagâts de origjinalitât di lenghe, musiche e bai dal Cjanâl incjantonât jenfri lis Musis e la mont Cjanine In ce aventure che mi soi butât! Dut par lâ daûr di mê madone! Cumò, aes trê dopomisdì, achì in machine o sin in cuatri: jo, Mario Dean, 46 agns, professôr di talian tal Marinelli, […] lei di plui +

Libris simpri bogns / Emilio Nardini, “Par vivi”, Udin, 1921

Laurin Zuan Nardin
“Apene finidis di lei lis poesiis dal cont Ermes, il dotôr Cesare, fra i batimans dal public, al si ritire daùr l’uniche quinte preparade a zampe dal… palc scenic. Ma, pal bessologo, che il devi recità il brâf atôr di san Denel, Giovanin Tombe, ‘e ocòr une scene, e il dotôr Cesare la proviot cussì:…” […] lei di plui +

Interviste / Numb il cjan scjaladôr (e il so paron Thomas)

Dree Venier
Di un probleme ae çate al record in mont: interviste cun Thomas Colussa, che cul so Numb al sta pontant al record di altece lant sul Mont Blanc O vevi za intervistât Thomas Colussa, 40 agns, un pâr di agns indaûr. In chê volte al jere un “furlan a Milan” e al faseve il personal […] lei di plui +