Sfuei Mensîl Furlan Indipendent
Archivi de Patrie

IL SIVILOT. Peraulis e recipis

............

A SON DÔS PERAULIS CHE MI VAN FÛR DAI VOI: la prime e je “teritori”, la seconde “Friûlvignesiejulie”. Se o stais atents, a vegnin dopradis a machinete soredut tai giornai e ancjemò plui te radio e television. Al somee che no si puedi scrivi un articul o contâ alc cence che a saltedin fûr, cuasit che si fos obleâts a doprâlis par ordin di cualchidun. E forsit al è propit cussì, ancje se di resint un conseîr regionâl triestin al à presentât une interogazivon parcè che, seont lui, a nivel talian si dopre masse la peraule Friûl par descrivi la Regjon che si clame invezit Friul-Vignesie Julie.
O vês capît duncje che si scuen rinfuarçâ il concet, e se al convente rimpinâsi sù pai veris, si scuen butâ la frasute tal contest.
Ma a son ancje lis cuintrindicazions: se al sucêt alc a Triest o li dongje, se il protagonist a è nassût a Barcola e Longera al è triestin e vonde. Dal rest vêso mai viodude une bandiere de Regjon svintulâ suntun palaç, une scuele, un ufici dal Comun julian?
Se po dopo, une volte doprâts ducj i vocabui tant che “isontin”, “pordenonês”, “udinês”, “bisiac”, “sloven”, no i reste plui nuie, si rive a “teritori”.
Un tormenton che nol finìs plui.
Intant cun chê scuse l’agjetîf furlan si dopre simpri di mancul e soredut al somee che al rivuardi dome cui che al è te provincie di Udin.
Lait a lei cun cheste atenzion i cuotidians, lis pagjinis sportivis a son il massim, e si nacuarzarês trop che e va indevant cheste solfe.
Dut al fâs brût par discognossi i furlans, ma nissun al è obleât a compuartâsi cussì.
Insumis nomenâ “Friul-Vignesie Julie” ogni dôs peraulis no lu à ordenât il miedi. ■
L’OM DI BURI

Apontaments / Sport… che ti trai! in Vile

Redazion
L’autôr Francesco Tonizzo al dialoghe cul diretôr da ‘La Patrie dal Friûl’ Walter Tomada. Si viodin a Vile Manin di Passarian ai 21 di Novembar dal 2025 aes sîs sore sere. A intervegnin: MARIO ANZIL Vicepresident e Assessôr regjonâl ae culture e al sport; ANDREA MARCON President Regjonâl dal CONI; DANIELE PUNTEL President de “Associazion […] lei di plui +

La conference / 4 DI NOVEMBAR. MA NO DUCJ JU SPIETAVIN

Redazion
Grant sucès di public dal nestri incuintri par la conference di Ferruccio Tassin “4 DI NOVEMBAR. MA NO DUCJ JU SPIETAVIN. Dai fusilâts di Vilès ai predis mandâts in esili: storiis di un Friûl ocupât.” che si è tignude îr sere, ai 4 di Novembar te nestre sede di Vicolo Sillio 4 a Udin. lei di plui +

Presentazion / Libri “Sport… che ti trai!”

Redazion
Sabide 18 di Otubar, a 11 a buinore a Çarvignan te Cjase de Musiche, “La Patrie dal Friûl” e varà un spazi intal program dal biel Festival del Coraggio che si davuelç a Çarvignan fintremai a domenie. Stant che il program di chest an al fevele di oms e feminis che a puartin indenant valôrs di […] lei di plui +

La zornade / “Stin dongje ae Patrie” 2025

Redazion
Li dai Colonos a Vilecjaze di Listize. In conclusion de rassegne Avostanis Il mont des associazions, de culture, dal spetacul, dal sport furlan si strenç intor dal gjornâl CHE DAL 1946 AL È LA VÔS DI UN FRIÛL CHE NO SI RINT. A son stâts cun nô: Tullio Avoledo, Andrea Del Favero, I “Bardi” di […] lei di plui +

Cungjò / Nus à lassâts Zorç Jus, un grant patriote furlan

Redazion
Chel di Zorç al è un non che in tancj no lu cognossin, parcé che al à simpri lavorât cidin a lis fondis de nestre Identitât, cuntune vision che e je ancjemó proietade al futûr. “Il gno desideri al è che dutis lis cuatri comunitâts furlanis, che a son il vêr nucli dal Friûl, a […] lei di plui +