Sfuei Mensîl Furlan Indipendent
Archivi de Patrie

IL GRANT LUNARI DAL FRIÛL. Avrîl

............

RINGRAZIAMENT AL AUTÔR
Simpri gjavade fûr dal libri “Il grant lunari dal Friûl. Sants, fiestis e tradizions dal cicli dal an” (Pasian di Prât, 2012), e va indevant la colaborazion cun Mario Martinis che chest an nus propon un gnûf teme pe sô rubriche, cjalant il cicli de nature. ❚ ✒
Redazion
____
IL SORELI, LA ATMOSFERE, LA NATURE
Il soreli, passât l’ecuatôr celest, si jeve simpri di plui dilunc de sô parabule assendente, slungjant la durade dal dì e ridusint chê de gnot. Il clime si fâs simpri plui clip, cun zornadis di plene Vierte e cun ploiis sutilis, tant necessariis ae campagne che e sverdee. I cuadris de nature si fasin simpri plui dolçs e plens di vivôr pe vite gnove che e mene e che dapardut e pant il so sflandôr.
VORIS DAL CICLI AGRARI
Grandis voris tai vignâi ma ancje tai cjamps coltivâts e tes cjanivis. Tai orts si rarissin lis plantis masse fissis, si combatin i insets nocîfs e si sistemin lis jechis dai sparcs; a vegnin plantadis di gnûf fraulis, melons, anguriis, pomodoros, cudumars, cucins, melanzanis, pevarons, verzis, latuie, indivie, puars e selinos, e a vegnin semenâts basili, carotis, cicorie, blede, verze cincuantine e cocis. Tal zardin si cerpissin ancjemò cisis, simpriverts e arbuscj e si solcin i terens te maniere che e covente; a vegnin raridis e cerpidis ancje lis plantis intai vâs, areâts i lûcs des seminis, metûts a puest i sostegns ai cesarons e ai fasûi rampighins, in plui a vegnin metûts bulbis e rizomis cun floridure  vie pe Istât, ciclamins, ranuncui, zîs, papavars, crisantems, malvis regjinis, madalenis, violis e violârs. Tes cjanivis e va indevant la fase plui impuartante dal imbutiliament dal vin gnûf. ❚
Mario Martinis

L'EDITORIAL / Preâ par furlan al è onôr e no pecjât

Walter Tomada
Jo no jeri ancjemò nassût cuant che pre Checo Placerean al tacave a voltâ il Messâl par furlan. A son passâts passe 50 agns e i furlans no àn ancjemò plen dirit, pe Glesie di Rome, a preâ inte lôr lenghe. La Conference Episcopâl dai Talians e à mancjât, ancjemò une volte, di fâ bon […] lei di plui +

Gnovis / Acuile sportive furlane

Redazion
Joibe di sere aes 6 intal Salon dal Popul dal Palaç da Comun di Udin si tignarà la cerimonie di consegne de prime edizion dal premi ACUILE SPORTIVE FURLANE, un gnûf ricognossiment che al met dongje il valôr dai risultâts sportîfs ae cussience identitarie che i campions furlans di ogni sport a son bogns di […] lei di plui +

Gnovis / Brâf Agnul! La to vôs e fâs onôr al Friûl

Redazion
O saludìn cun braùre e emozion il Premi Nonino Risit d’Aur che al è stât assegnât a Agnul Floramo, un inteletuâl di gale che i letôrs de “La Patrie dal Friûl” a cognossin di agnorums in dut il valôr des sôs ideis: difat al à scrit sul nestri gjornâl centenârs di articui e cun nô […] lei di plui +